ลำพูน
ลำ พูน เป็นจังหวัดที่เก่าแก่ที่สุดในภาคเหนือ เดิมมีชื่อว่า นครหริภุญชัย สร้างเมื่อ พ.ศ. 1200 โดยฤาษีวาสุเทพ ได้เกณฑ์พวกเมงคบุตรเชื้อสายมอญมาสร้างระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือ แม่น้ำปิง และแม่น้ำกวง เมื่อสร้างเสร็จได้เชิญพระธิดาพระมหากษัตริย์แห่งกรุงละโว้ พระนามว่า จามเทวี มาครองเมือง มีกษัตริย์ครองเมืองหลายราชวงศ์ จนมาถึงสมัยกรุงธนบุรี เจ้ากาวิละได้รับการสนับสนุนจากพระเจ้ากรุงธนบุรี ทำการขับไล่พม่าจนสำเร็จได้ไปครองเมืองเชียงใหม่ และให้เจ้าคำฝั้นน้องชายครองเมืองลำพูน ต่อมาในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ลำพูนมีฐานะเป็นเมืองขึ้น มีเจ้าผู้ครองนครสืบต่อกันมาจนถึงพลตรีเจ้าจักรคำขจรศักดิ์เป็นเจ้าผู้ครองนคร และเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 จึงได้ยกเลิกตำแหน่งเจ้าผู้ครองนคร
จังหวัดลำพูนมีทิศเหนือติดต่อกับอำเภอสารภี อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง อำเภอสามเงา จังหวัดตาก ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอห้างฉัตร อำเภอสบปราบ และ อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอฮอด อำเภอจอมทอง อำเภอหางดง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
สภาพทั่วไป จังหวัดลำพูนเป็นจังหวัดที่เล็กที่สุดในภาคเหนือ มีเนื้อที่ 4,407 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบ อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,800 ฟุต มีแม่น้ำสำคัญไหลผ่าน 4 สาย คือ แม่น้ำปิง แม่น้ำกวง แม่น้ำทา และแม่น้ำลี้
แหล่งท่องเที่ยว
ถ้ำเอราวัณ (07.00-08.00 น.) เป็นโพรงถ้ำลอดเข้าไปใต้ภูเขา ภายในเป็นคูหากว้าง มีหินงอก หินย้อยสวยงาม
ถ้ำหลวงผาเวียง (08.00-17.00น.) ถ้ำขนาดใหญ่มีทางเดินยาวกว่า 500 เมตร ประกอบด้วยคูหาต่างๆแปดคูหา มีม่านย้อย ลักษณะเป็นม่านที่อ่อนช้อย
บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ดอยขะม้อ เป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์บนยอดเขา ซึ่งต้องเดินเท้าขึ้นบันไดถึง 1,749 ขั้น
วัดจามเทวี (07.00-17.00น.) มีเจดีย์เหลียมที่เก่าแก่ที่สุดในล้านนา และเป็นต้นแบบสถาปัตยกรรมหริภุญไชย เนื่องจากยอดเจดีย์หัก จึงเรียกว่า เจดีย์กู่กุด
วัดพระธาตุดอยเวียง มีพระธาตุขนาดเล็กแบบเจดีย์ทรงพม่า สร้างในสมัยพระนางจามเทวี และพระเจ้าสายฝน พระพุทธรูปปางมารวิชัยประดิษฐานอยู่ด้วย
พระธาตุห้าดวง มีเจดีย์ถืออิฐก่อปูนห้าองค์ โดยเฉพาะเจดีย์องค์เล็กสี่องค์ล้อมเจดีย์องค์ประธานที่เชื่อว่ามีความเกี่ยวข้องกับตำนานเมืองลี้โบราณ
วัดพระธาตุหริภุญไชย (07.00-18.00น.) พระธาตุสำคัญที่สุดองค์หนึ่งของล้านนา สร้างในศตวรรษที่ 17 เป็นเจดีย์หุ้มทองเหลืองสูง 46 เมตร และมีโบราณสถานที่น่าสนใจ เช่น วิหารหลวงประดิษฐานพระแก้วขาว ซุ้มประตูโค้ง ปทุมวเจดีย์ วิหารพระเจ้าทันใจ ฯลฯ
พระพุทธบาทตากผ้า วัดสำคัญของจังหวัดลำพูน มีรอยพระพุทธบาทโบราณครอบด้วยซุ้มประตู และรอยบนศิลาแลงที่เชื่อกันว่าเป็นรอยตากผ้าของพระพุทธเจ้า
วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม มีรอยพระพุทธบาทเก่าแก่และเจดีย์สีทอง สามารถชมวิถีชีวิตกะเหรี่ยงบ้านห้วยต้มควบคู่กับการไปนมัสการพระธาตุ
หอศิลป์สวนอุทยานธรรม (เสาร์- อาทิตย์ 09.00 17.00 น.) จัดแสดงงานศิลปะร่วมสมัยอิงพุทธปรัชญาศิลปิน อินสนธิ์ วงศ์สาม และ เวนิเชีย วอล์กกี ชาวอังกฤษ
อุทยานแห่งชาติแม่ปิง ปกคลุมด้วยป่าเต็งรังสภาพอุดมสมบูรณ์ มีจุดเด่นที่เรือนแพแก่งก้อ
และนั่งเรือชมทิวทัศน์แม่น้ำแม่ปิง นอกจากนี้ยังมีน้ำตกแม่ปิงเป็นน้ำตกหินปูนที่มีน้ำใสฟ้ามรกต
และทุ่งกิ๊กเป็นทุ่งหญ้าธรรมชาติกว้างใหญ่
อุโมงค์ขุนตาล อุโมงค์รถไฟที่ยาวที่สุดในประเทศไทย ปากอุโมงค์ก่อด้วยอิฐสีแดงเข้ม และมีหมู่อาคารเก่าของสถานีรถไฟขุนตาลให้สัมผัสธรรมชาติแบบย้อนยุค
ที่กิน ร้านอาหาร
ก๋วยเตี๋ยวเป็ดสบทา (10.00-14.00น.) โทรศัพท์ 053-52-2274 อาหารแนะนำก๋วยเตี๋ยวเป็ดตุ๋น
ครัวพญายอง (09.00-20.00น.) 053-54-9079 อาหารแนะนำ แกงแค
ดาวคะนอง (10.00-21.00น.) 053-51-1552 อาหารแนะนำ แกงฮังเล ไส้อั่ว
ทวีอาหารพื้นบ้าน(08.00-17.00น.) 053-55-2153 อาหารแนะนำ แกงอ่อม ต้มแซ่บ
ลาบไก่บ้านโฮ่ง (09.00-15.00น.) 053-59-1328 อาหารแนะนำลาบไก่
ที่ซื้อของ
กลุ่มทอผ้าฝ้ายบ้านหนองเงือก (08.00-18.00น.) โทรศัพท์ 053-55-7503 สินค้า ผ้าม่าน ฯลฯ
กลุ่มสตรีทอผ้าศรีเมืองยู้ (08.00-18.00น.) 098-53-8837 สินค้า ผ้าซิ่นไหม
เตาชวนหลง (08.00-17.00น.) 053-51-0716 สินค้าเซรามิก
สหกรณ์ไวน์อุโมงค์ 1 (08.30-16.00น.) 053-55-8850 สินค้าไวน์ลำไย
ระยะทางอำเภอเมืองไปยังอำเภอต่างๆ
อำเภอป่าซาง 14 กิโลเมตร
อำเภอบ้านธิ 20 กิโลเมตร
อำเภอแม่ทา 22 กิโลเมตร
อำเภอบ้านโฮ่ง 42 กิโลเมตร
กิ่งอำเภอเวียงหนองล่อง 45 กิโลเมตร
อำเภอทุ่งหัวช้าง 100 กิโลเมตร
อำเภอลี้ 106 กิโลเมตร
